Vroege historie

Standerdmolen Zeldenrust heeft een bewogen geschiedenis. De naam Zeldenrust doet onze molen eer aan want hij moest enkele malen opnieuw worden opgebouwd.

We hebben lang gedacht dat de molen ongeveer 300 jaar oud moest zijn, omdat in de oude steenbalk inscripties stonden met onder andere het jaartal 1621, het oudste jaartal dat we tot nu toe met betrekking tot de molen konden vinden. Een stuk van die oude steenbalk, met daarin de inscripties, is bij de laatste restauratie (2008) door de molenbouwer aangebracht in de nieuwe steenbalk.

Inmiddels is door onderzoek van vader en zoon van Erp gebleken dat al in 1364 voor het eerst melding wordt gemaakt van een molen in Geffen. Vermoedelijk wordt hier molen Zeldenrust bedoeld, echter is dit nog niet met zekerheid vast te stellen.

 Een gedeelte van de steenbalk uit 1621

De eerste vermelding waarbij het zeker is dat het om molen Zeldenrust gaat, betreft een stuk van 4 september 1425 waarin een opsomming wordt gemaakt van de bezittingen van Agnes, weduwe Heijmericus Groij in Geffen en Nuland. De molen stond toen in het noordwesten van Geffen langs de straat die nu Den Ham heet (op die plek woonde later jarenlang kluizenaar Jas van Schaijik).

De inscriptie in de steenbalk (zie boven) werd in 1621 aangebracht naar aanleiding van het overlijden van de vrouw van de toenmalige molenaar, Willem Cleophas Willems. Omdat deze molenaar geen opvolgers had, kwam de molen in handen van Marten Wouters Peters.

Door de aanleg van de  spoorlijn Oss – Den Bosch (1877) moest de molen verplaatst worden. Hij kwam in 1881 terecht op de plek waar nu de Mulderstraat is. 
De molen stond daar toen nog prachtig vrij tussen de weilanden en korenvelden en had voldoende windvang.

Molenaar Wim Daniëls bracht in 1934 het toen zeer moderne Dekker wieksysteem aan om met dezelfde windkracht meer rendement te behalen waardoor hij ook met minder wind prima kon malen.
Ook bouwde Daniëls de galerij dicht waardoor de molen een zeer opvallende brede vorm kreeg. In Nederland zien we dat niet meer maar in België tref je nog steeds standerdmolens aan met (soms) merkwaardige uitbouwsels, kombuizen genaamd.

Na de oorlog bepaalde weer de vooruitgang het lot van de molen. De laatste beroepsmolenaar René Schuffelers heeft nog tot de jaren vijftig ambachtelijk op windkracht gemalen maar stapte in 1953 over op een dieselmotor om te malen en later op een elektromotor.

De Zeldenrust stond stil en raakte langzaam maar zeker in verval.
 

Links naar:
Stoere werkers (deel 1)
Stoere werkers (deel 2)
De molen aan de Willibrordusstraat tot 1975
De vervanging van de standerd (1991)
Heropening van de molen (2008)